ਹੈਲਥ ਡੈਸਕ | ਅਪ੍ਰੈਲ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ‘ਚ ਹੀ ਗਰਮੀ ਨੇ ਆਪਣਾ ਭਿਆਨਕ ਰੂਪ ਦਿਖਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕਈ ਹਿੱਸਿਆਂ ‘ਚ ਪਾਰਾ 40 ਡਿਗਰੀ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰ ਗਿਆ ਹੈ। ਕੁਝ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ‘ਚ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਜਨਤਕ ਰੈਲੀ ਦੌਰਾਨ ਹੀਟ ਸਟ੍ਰੋਕ ਨਾਲ 13 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਤੇਜ਼ ਧੁੱਪ ‘ਚ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਸਰੀਰ ‘ਚ ਪਾਣੀ ਦੀ ਕਮੀ ਯਾਨੀ ਡੀਹਾਈਡ੍ਰੇਸ਼ਨ ਹੋ ਗਈ, ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਗਈ।
ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਗਰਮੀਆਂ ‘ਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਾਣੀ ਪੀਣਾ ਤੈਅ ਹੈ ਪਰ ਪਾਣੀ ਕਦੋਂ, ਕਿਵੇਂ ਅਤੇ ਕਿੰਨਾ ਪੀਣਾ ਹੈ, ਇਹ ਜਾਣਨਾ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਗਲਤ ਸਮੇਂ ਅਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਾਣੀ ਪੀਣਾ ਵੀ ਨੁਕਸਾਨ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਡਾਇਟੀਸ਼ੀਅਨ ਡਾ. ਕੋਮਲ ਸਿੰਘ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸਰੀਰ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਪਾਣੀ ਦੀ ਲੋੜ ਵਿਅਕਤੀ ਤੋਂ ਵੱਖਰੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਪਰ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਗਰਮੀਆਂ ਦੇ ਦਿਨਾਂ ‘ਚ ਇੱਕ ਬਾਲਗ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ 8 ਗਲਾਸ ਯਾਨੀ ਲਗਭਗ 3 ਤੋਂ 3.5 ਲੀਟਰ ਪਾਣੀ ਇੱਕ ਦਿਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਰੋਜ਼ਾਨਾ 3 ਤੋਂ 3.5 ਲੀਟਰ ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਦਾ ਮਤਲਬ ਇਹ ਨਹੀਂ ਕਿ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਦਿਨ ਭਰ ਅੱਧਾ ਲੀਟਰ ਪਾਣੀ ਪੀਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਾਰ ਦੋ ਤੋਂ ਢਾਈ ਲੀਟਰ ਪਾਣੀ ਪੀ ਕੇ ਆਪਣਾ ਕੋਟਾ ਪੂਰਾ ਕਰ ਲੈਂਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹਾ ਕਰਨਾ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਹਾਈਡ੍ਰੇਟ ਰੱਖਣ ਲਈ ਦਿਨ ਭਰ ਥੋੜ੍ਹਾ-ਥੋੜ੍ਹਾ ਪਾਣੀ ਪੀਂਦੇ ਰਹਿਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਇੱਕ ਵਾਰ ‘ਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰਾ ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਸਫਰ ‘ਤੇ ਹੋ ਤਾਂ ਚੁਸਕੀਆਂ ਲੈ ਕੇ ਪਾਣੀ ਪੀਂਦੇ ਰਹੋ।
ਜ਼ਰੂਰਤ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ‘ਚ ਖੂਨ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕਿਡਨੀ ‘ਤੇ ਫਿਲਟਰੇਸ਼ਨ ਦਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦਬਾਅ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਦਾ ਇਲੈਕਟ੍ਰੋਲਾਈਟ ਸੰਤੁਲਨ ਵਿਗੜ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਸੋਡੀਅਮ ਦਾ ਪੱਧਰ ਵੀ ਘਟ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਸੋਡੀਅਮ ਦਾ ਪੱਧਰ ਘੱਟ ਹੋਣ ‘ਤੇ ਸਰੀਰ ‘ਚ ਕੜਵੱਲ ਅਤੇ ਦਰਦ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।
ਤੁਹਾਡੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਪਾਣੀ ਦਾ ਤਾਪਮਾਨ
ਕਈ ਵਾਰ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪਿਆਸ ਲੱਗਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਫਰਿੱਜ ਵਿੱਚੋਂ ਬੋਤਲ ਕੱਢ ਕੇ ਠੰਡੇ ਪਾਣੀ ਦੀਆਂ ਚੁਸਕੀਆਂ ਭਰ ਲੈਂਦੇ ਹਨ ਪਰ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨਾ ਵੀ ਸਿਹਤ ਲਈ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਸਾਡਾ ਸਰੀਰ ਗਰਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਅਚਾਨਕ ਠੰਡਾ ਪਾਣੀ ਪੀ ਲੈਂਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਸਰੀਰ ਦੇ ਤਾਪਮਾਨ ‘ਚ ਅਚਾਨਕ ਬਦਲਾਅ ਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਆਮ ਭਾਸ਼ਾ ‘ਚ ਇਸਨੂੰ ‘ਠੰਡਾ-ਗਰਮ’ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਆਦਤ ਤੁਹਾਨੂੰ ਬਿਮਾਰ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਠੰਡੇ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਪੇਟ ਦੀ ਅੱਗ ਨਹੀਂ ਬੁਝਦੀ
ਆਯੁਰਵੇਦਾਚਾਰੀਆ ਪੰਡਿਤ ਅਭਿਸ਼ੇਕ ਉਪਾਧਿਆਏ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਬਾਹਰ ਦਾ ਤਾਪਮਾਨ ਭਾਵੇਂ ਕਿੰਨਾ ਵੀ ਉੱਚਾ ਜਾਂ ਨੀਵਾਂ ਕਿਉਂ ਨਾ ਹੋਵੇ, ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਦਾ ਤਾਪਮਾਨ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨਹੀਂ ਬਦਲਦਾ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਜ਼ਰੂਰੀ ਨਹੀਂ ਕਿ ਅਸੀਂ ਗਰਮੀ ਦੇ ਮੌਸਮ ‘ਚ ਪੇਟ ‘ਚ ਠੰਡੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਪਾਉਂਦੇ ਰਹੀਏ। ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਪੇਟ ਦੀ ਅੱਗ ਨੂੰ ਬੁਝਾਇਆ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਅਸਲ ‘ਚ ਕਈ ਕਿਸਮ ਦੇ ਪਾਚਕ ਐਨਜ਼ਾਈਮ ਇੱਕ ਖਾਸ ਤਾਪਮਾਨ ‘ਤੇ ਹੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਠੰਡਾ ਪਾਣੀ ਜਾਂ ਕੋਈ ਵੀ ਕੋਲਡ ਡਰਿੰਕ ਐਨਜ਼ਾਈਮ ਨੂੰ ਨਿਕਲਣ ਤੋਂ ਰੋਕ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਭੋਜਨ ਪਚਣ ‘ਚ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਗਰਮੀਆਂ ‘ਚ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਬਦਹਜ਼ਮੀ ਅਤੇ ਦਸਤ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।
