ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਫੈਲ ਰਿਹਾ ਡੇਂਗੂ, ਜਾਣੋ ਕਦੋਂ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਹਸਪਤਾਲ

Viral Fever Dengue | ਡੇਂਗੂ ਦਾ ਅਜੇ ਤੱਕ ਕੋਈ ਇਲਾਜ ਨਹੀਂ ਹੈ ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਲੋਕ ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਘਰੇਲੂ ਇਲਾਜ ਦਾ ਹੀ ਸਹਾਰਾ ਲੈਂਦੇ ਹਨ ਪਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਤਾ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮਰੀਜ਼ ਨੂੰ ਕਦੋਂ ਹਸਪਤਾਲ ਲਿਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਭਾਰਤ ‘ਚ ਪਿਛਲੇ ਮਹੀਨੇ ਤੋਂ ਡੇਂਗੂ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਕਾਫੀ ਵਧਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਏ ਹਨ। ਪੰਜਾਬ, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ ਤੱਕ ਡੇਂਗੂ ਦੇ ਕਈ ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ।

ਜਲੰਧਰ ਜ਼ਿਲੇ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਮੰਗਲਵਾਰ ਡੇਂਗੂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ‘ਚ 21 ਮਾਮਲਿਆਂ ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਕੁਲ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਸੰਖਿਆ 543 ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਈ ਹੈ।

ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਡੇਂਗੂ ਬਾਰੇ ਸਹੀ ਸਮੇਂ ‘ਤੇ ਜਾਣਨਾ, ਇਸ ਦਾ ਇਲਾਜ ਕਰਨਾ ਤੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਡੇਂਗੂ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕ ਕਰਨਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਜਿਸ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਹਲਕਾ ਬੁਖਾਰ ਸਮਝਦੇ ਹਾਂ, ਡੇਂਗੂ ਬੁਖਾਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤਬਾਹ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।

ਜਾਣੋ ਕਿਵੇਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਡੇਂਗੂ?

ਡੇਂਗੂ ਮਾਦਾ ਏਡੀਜ਼ ਇਜਿਪਟੀ ਮੱਛਰ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਕੱਟਣ ‘ਤੇ ਡੇਂਗੂ ਬੁਖਾਰ ਹੋਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਮੱਛਰ ਨੂੰ ਪਛਾਣਨਾ ਬਹੁਤ ਆਸਾਨ ਹੈ। ਇਸ ਮੱਛਰ ਦੇ ਸਰੀਰ ‘ਤੇ ਚੀਤੇ ਵਰਗੀਆਂ ਧਾਰੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਮੱਛਰ ਦਿਨ ਵੇਲੇ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਸਵੇਰ ਦੇ ਸਮੇਂ ਕੱਟਦਾ ਹੈ।

ਇਕ ਅਹਿਮ ਜਾਣਕਾਰੀ ਇਹ ਵੀ ਹੈ ਕਿ ਡੇਂਗੂ ਦਾ ਮੱਛਰ ਬਰਸਾਤ ਦੇ ਮੌਸਮ ਅਤੇ ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਏਡੀਜ਼ ਇਜਿਪਟੀ ਮੱਛਰ ਬਹੁਤ ਉੱਚਾ ਨਹੀਂ ਉੱਡ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਹਮੇਸ਼ਾ ਪੈਰਾਂ ਹੇਠ ਕੱਟਦਾ ਹੈ।

ਕਿਵੇਂ ਫੈਲਦਾ ਹੈ?

ਡੇਂਗੂ ਕੋਈ ਛੂਤ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਫਿਰ ਵੀ ਡੇਂਗੂ ਦਾ ਵਾਇਰਸ ਬਹੁਤ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਫੈਲਦਾ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ ਡੇਂਗੂ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਸਾਧਾਰਨ ਮੱਛਰ ਕੱਟਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਖੂਨ ਵੀ ਚੂਸਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਡੇਂਗੂ ਦਾ ਵਾਇਰਸ ਮੱਛਰ ਦੇ ਨਾਲ ਚਲਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਜਦੋਂ ਉਹ ਮੱਛਰ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਕੱਟਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਵਾਇਰਸ ਉਸ ਦੇ ਖੂਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਡੇਂਗੂ ਦਾ ਵਾਇਰਸ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਫੈਲਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਡੇਂਗੂ ਦੇ ਲੱਛਣ ਕਦੋਂ ਦਿਸਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ?

ਜਦੋਂ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਡੇਂਗੂ ਦਾ ਮੱਛਰ ਕੱਟਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਲਗਭਗ 3 ਤੋਂ 5 ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਮਰੀਜ਼ ਵਿੱਚ ਡੇਂਗੂ ਬੁਖਾਰ ਦੇ ਲੱਛਣ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਕੁਝ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸਮਾਂ 3 ਤੋਂ 10 ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਵੀ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਡੇਂਗੂ ਦੀਆਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਲੱਛਣ ਦਿਖਾਉਣ ਲਈ ਦਿਨ ਦਾ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਮਾਂ ਲੱਗਦਾ ਹੈ।

ਡੇਂਗੂ ਦੀਆਂ ਕਈ ਕਿਸਮਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ

ਡੇਂਗੂ ਵਾਇਰਸ ਦੀਆਂ 3 ਕਿਸਮਾਂ ਹਨ, ਆਮ ਡੇਂਗੂ, ਡੇਂਗੂ ਹੈਮੋਰੇਜਿਕ ਫੀਵਰ (DHF) ਤੇ ਡੇਂਗੂ ਸਦਮਾ ਸਿੰਡਰੋਮ (DSS)

ਇਸ ਵਿੱਚ DHF ਤੇ DSS ਸਭ ਤੋਂ ਖਤਰਨਾਕ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਮਰਨ ਦਾ ਵੀ ਖਦਸ਼ਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਆਮ ਡੇਂਗੂ ਆਪਣੇ-ਆਪ ਠੀਕ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਡੇਂਗੂ ਦੇ ਸਧਾਰਨ ਲੱਛਣ

ਫਲੂ ਵਰਗਾ ਬੁਖਾਰ

ਸਰੀਰ ਤੇ ਸਿਰ ‘ਚ ਗੰਭੀਰ ਦਰਦ

ਕਮਜ਼ੋਰੀ, ਸਰੀਰ ਅਤੇ ਜੋੜਾਂ ‘ਚ ਦਰਦ

ਗਲੇ ਵਿੱਚ ਖਰਾਸ਼

ਡੇਂਗੂ (DHF)

ਨੱਕ ਅਤੇ ਮਸੂੜਿਆਂ ਤੋਂ ਖੂਨ ਨਿਕਲਣਾ

ਟੱਟੀ ਜਾਂ ਉਲਟੀ ਵਿੱਚ ਖੂਨ

ਚਮੜੀ ‘ਤੇ ਗੂੜ੍ਹੇ ਨੀਲੇ-ਕਾਲੇ ਰੰਗ ਦੇ ਛੋਟੇ ਜਾਂ ਵੱਡੇ ਪੈਚ

ਡੇਂਗੂ DSS

ਤੇਜ਼ ਬੁਖਾਰ ਨਾਲ ਬੇਚੈਨੀ

ਬਹੁਤ ਠੰਡਾ ਲੱਗਣਾ

ਵਿਅਕਤੀ ਹੋਸ਼ ਗੁਆ ਦਿੰਦਾ ਹੈ

ਅਚਾਨਕ ਘੱਟ ਬੀਪੀ

ਜਾਣੋ ਡੇਂਗੂ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਕਦੋਂ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਚਿੰਤਾਜਨਕ

ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਡੇਂਗੂ ਬੁਖਾਰ ਦੇ ਲੱਛਣ ਦੇਖਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਆਪਣੇ ਡਾਕਟਰ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਤੁਹਾਡਾ ਇਲਾਜ ਇਸ ਗੱਲ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਤੁਹਾਡੇ ਲੱਛਣ ਕਿੰਨੇ ਵੱਡੇ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਾਧਾਰਨ ਡੇਂਗੂ ਹੈ ਤਾਂ ਤੁਹਾਡਾ ਡਾਕਟਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਘਰ ਰਹਿਣ ਅਤੇ ਬਿਹਤਰ ਇਲਾਜ ਕਰਨ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦੇਵੇਗਾ।

ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲ ਡੇਂਗੂ ਦੇ ਹੋਰ ਲੱਛਣ ਹਨ ਤੇ ਤੁਹਾਡੀ ਹਾਲਤ ਜਾਂ ਪਲੇਟਲੈੱਟਸ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਹਸਪਤਾਲ ਜਾਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਡੇਂਗੂ ਬੁਖਾਰ ਪ੍ਰਤੀ ਬਿਲਕੁਲ ਵੀ ਲਾਪ੍ਰਵਾਹ ਨਾ ਰਹੋ। ਇਸ ਨਾਲ ਮਲਟੀ-ਆਰਗਨ ਫੇਲ੍ਹ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਇਸ ਵਿੱਚ ਕੋਸ਼ਿਕਾਵਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਮੌਜੂਦ ਤਰਲ ਪਦਾਰਥ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਦਾ ਹੈ। ਪੇਟ ਅੰਦਰ ਪਾਣੀ ਜਮ੍ਹਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਫੇਫੜਿਆਂ ਅਤੇ ਲੀਵਰ ‘ਤੇ ਬੁਰਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਤੇ ਉਹ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।

ਡੇਂਗੂ ਦੇ ਇਨ੍ਹਾਂ 3 ਪੜਾਵਾਂ ‘ਚ ਸਮਝੋ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਤੁਰੰਤ ਕਦੋਂ ਦਾਖਲ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ

ਪੜਾਅ 1

ਡੇਂਗੂ ਦੇ ਹੱਡ ਭੰਨ੍ਹਵੇਂ ਬੁਖਾਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਫੇਜ਼ 1 ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਫੇਰਬਾਈਲ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਹਿਲੇ ਪੜਾਅ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਵਿੱਚ ਉਲਟੀਆਂ, ਸਿਰ ਦਰਦ, ਭੁੱਖ ਨਾ ਲੱਗਣਾ, ਚੱਕਰ ਆਉਣੇ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਸ ਬੁਖਾਰ ਨੂੰ ਘਰ ਵਿੱਚ ਹੀ ਠੀਕ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਪਰ ਘਰ ‘ਚ ਵੀ ਡਾਕਟਰ ਦੁਆਰਾ ਦੱਸੀ ਗਈ ਦਵਾਈ ਅਤੇ ਨਿਯਮ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।

ਪੜਾਅ 2

ਦੂਜੇ ਪੜਾਅ ‘ਚ ਹਾਲਤ ਕਾਫੀ ਨਾਜ਼ੁਕ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਬੁਖਾਰ 168 ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਨਾਲ ਹੀ ਸਰੀਰ ‘ਚ ਸੋਜ, ਲਾਲ ਧੱਫੜ, ਪੇਟ ਫੁੱਲਣਾ, ਲਿਵਰ ਵਧਣਾ, ਲਾਲ ਧੱਫੜ ਕਾਰਨ ਖੂਨ ਵਗਣਾ। ਕਈ ਵਾਰ ਜਦੋਂ ਹੇਮਾਟੋਕ੍ਰਿਟ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਪਲੇਟਲੈੱਟਸ ਡਿੱਗਣ ਲੱਗਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਪੜਾਅ 3

ਤੀਜਾ ਪੜਾਅ ਰਿਕਵਰੀ ਪੜਾਅ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਵਿਅਕਤੀ ਦਾ ਬੁਖਾਰ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਘੱਟ ਹੋਣ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪਲੇਟਲੈੱਟਸ ਵਧਣ ਲੱਗਦੇ ਹਨ। ਰਿਕਵਰੀ ਪੜਾਅ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਇਕ ਵਿਅਕਤੀ ਕਈ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਲਈ ਕਮਜ਼ੋਰ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਜਦੋਂ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਪਲੇਟਲੈੱਟਸ ਘੱਟ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਹੀਮੋਗਲੋਬਿਨ ਵਧਣ ਲੱਗਦਾ ਹੈ।

ਖਬਰਾਂ ਦੇ ਅਪਡੇਟ ਸਿੱਧਾ ਤੁਹਾਡੇ ਮੋਬਾਇਲ ‘ਤੇ

• ਪੂਰੇ ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ ਖਬਰਾਂ ਲਈ ਟੈਲੀਗ੍ਰਾਮ ਐਪ ਉਤੇ Punjabi Bulletin ਚੈਨਲ ਨਾਲ ਜੁੜੋ https://t.me/punjabibulletin
• ਪੰਜਾਬੀ ਬੁਲੇਟਿਨ ਦੇ ਵਟਸਐਪ ਗਰੁੱਪ ਨਾਲ ਜੁੜੋ 
• ਜਲੰਧਰ ਦੀਆਂ ਖਬਰਾਂ ਮੰਗਵਾਉਣ ਲਈ ਟੈਲੀਗ੍ਰਾਮ ਐਪ ਉਤੇ Jalandhar Bulletin ਚੈਨਲ ਨਾਲ ਜੁੜੋ https://t.me/Jalandharbulletin
• ਜਲੰਧਰ ਬੁਲੇਟਿਨ ਦੇ ਵਟਸਐਪ ਗਰੁੱਪ ਨਾਲ ਜੁੜੋ