ਨਿਊਜ਼ ਡੈਸਕ| ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਵਿੱਚ ਤਰੱਕੀ ਦੇ ਨਾਲ ਸਾਈਬਰ ਅਪਰਾਧ ਦੇ ਖਤਰੇ ਵੀ ਵਧ ਗਏ ਹਨ। ਅੱਜ ਕੱਲ੍ਹ ਇੱਕ ਨਵੇਂ QR ਕੋਡ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਬਹੁਤ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧ ਰਹੇ ਹਨ।
QR ਕੋਡ ਰਾਹੀਂ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਜਾਂ ਦੋ ਹੋਰ ਘਟਨਾਵਾਂ ਵਾਪਰੀਆਂ ਹਨ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ, ਯੂਪੀਆਈ ਭੁਗਤਾਨਾਂ ਰਾਹੀਂ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਕਰਨਾ ਬਹੁਤ ਆਸਾਨ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਪਰ ਇਸ ਕਾਰਨ ਸਾਈਬਰ ਕ੍ਰਾਈਮ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕਾਫੀ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ।
QR ਕੋਡ ਘੁਟਾਲੇ ਵਿੱਚ, ਅਪਰਾਧੀ ਪੀੜਤ ਨੂੰ ਇੱਕ QR ਕੋਡ ਭੇਜਦੇ ਹਨ ਜੋ ਭੁਗਤਾਨ ਲਈ ਸੰਪੂਰਨ ਜਾਪਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਅਪਰਾਧੀ ਪੀੜਤ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਦਿਵਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ QR ਕੋਡ ਨੂੰ ਸਕੈਨ ਕਰਕੇ ਪੈਸੇ ਟ੍ਰਾਂਸਫਰ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਘੁਟਾਲੇ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੀੜਤ ਨੂੰ QR ਕੋਡ ਸਕੈਨ ਕਰਨ ਅਤੇ ਪੈਸੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਰਕਮ ਦਰਜ ਕਰਨ ਲਈ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ।
ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੀੜਤ ਨੂੰ OTP ਪਾਉਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਇੱਥੇ ਇਹ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਣਾ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ QR ਕੋਡ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਪੈਸੇ ਭੇਜਣ ਲਈ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਨਾ ਕਿ ਪੈਸੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ।
ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਜਦੋਂ ਲੋਕ ਕਿਸੇ ਦਾ QR ਕੋਡ ਸਕੈਨ ਕਰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੈਸੇ ਮਿਲ ਰਹੇ ਹਨ। ਪਰ, ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਪੈਸੇ ਭੇਜਣ ਵਾਲੇ ਦੀ ਬਜਾਏ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਆਪਣੇ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚੋਂ ਕੱਟੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਕੋਡ ਰਾਹੀਂ ਪੀੜਤ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਫ਼ੋਨ ‘ਤੇ ਮਾਲਵੇਅਰ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪੀੜਤ ਦੀ ਨਿੱਜੀ ਅਤੇ ਵਿੱਤੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਚੋਰੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ QR ਕੋਡ ਘੁਟਾਲੇ ਤੋਂ ਬਚੋ:
ਕਿਸੇ ਵੀ ਅਣਜਾਣ ਵਿਅਕਤੀ ਨਾਲ UPI ID ਜਾਂ ਬੈਂਕ ਵੇਰਵੇ ਸਾਂਝੇ ਨਾ ਕਰੋ।
ਜੇ ਸੰਭਵ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ OLX ਵਰਗੀਆਂ ਸਾਈਟਾਂ ‘ਤੇ ਨਕਦ ਸੌਦਾ ਕਰੋ।
ਰਕਮ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕਦੇ ਵੀ QR ਕੋਡ ਨੂੰ ਸਕੈਨ ਨਾ ਕਰੋ।
ਪੈਸੇ ਭੇਜਣ ਵੇਲੇ ਵੀ QR ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਵੇਰਵਿਆਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰੋ।
ਜੇਕਰ QR ਕੋਡ ਦੇ ਉੱਪਰ ਕੋਈ ਸਟਿੱਕਰ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਸਕੈਨ ਕਰੋ। ਕਿਉਂਕਿ, ਇਸ ਨੂੰ ਛੱਡਣਾ ਸੰਭਵ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਕਿਸੇ ਵੀ ਖਰੀਦਦਾਰ ਨਾਲ ਕੋਈ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਵੇਰਵਿਆਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰੋ।
ਜੇ ਜ਼ਰੂਰੀ ਨਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਕਿਸੇ ਅਣਜਾਣ ਵਿਅਕਤੀ ਨਾਲ ਆਪਣਾ ਮੋਬਾਈਲ ਨੰਬਰ ਸਾਂਝਾ ਨਾ ਕਰੋ।
