ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ | ਪੰਜਾਬ ‘ਚ ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਕਮੀ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਲਈ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਯਤਨ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ ਪਰ ਪੰਜਾਬ ਅਜੇ ਤੱਕ ਬਿਜਲੀ ਉਤਪਾਦਨ ‘ਚ ਆਤਮ-ਨਿਰਭਰ ਨਹੀਂ ਬਣ ਸਕਿਆ ਹੈ। ਗਰਮੀਆਂ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਸਰਕਾਰ ਝੋਨੇ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਦੀ ਲੁਆਈ ਲਈ ਵੱਖਰੀਆਂ ਤਰੀਕਾਂ ਤੈਅ ਕਰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਬਿਜਲੀ ਦਾ ਲੋਡ ਨਾ ਵਧੇ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਅਨੁਸਾਰ ਬਿਜਲੀ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਈ ਜਾ ਸਕੇ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਗਰਮੀਆਂ ‘ਚ ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਮੰਗ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਵੀ ਸਰਕਾਰੀ ਦਫ਼ਤਰਾਂ ਦੇ ਸਮੇਂ ‘ਚ ਬਦਲਾਅ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਸਾਲ 2024-25 ਦੇ ਬਜਟ ‘ਚ 300 ਯੂਨਿਟ ਮੁਫਤ ਬਿਜਲੀ ਲਈ 7780 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਮੁਫਤ ਭੋਜਨ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਵੀ 9300 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਅਲਾਟ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਹਾਲ ਹੀ ‘ਚ ਸਰਕਾਰ ਨੇ 540 ਮੈਗਾਵਾਟ ਸਮਰੱਥਾ ਵਾਲਾ ਸਾਬਕਾ ਗੋਇੰਦਵਾਲ ਸਾਹਿਬ ਥਰਮਲ ਪਾਵਰ ਪਲਾਂਟ ਵੀ ਖਰੀਦ ਲਿਆ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ‘ਚ ਵਾਧਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ ਪਰ ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਕਮੀ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦੂਰ ਨਹੀਂ ਹੋ ਰਹੀ।
ਪਾਵਰਕਾਮ ਦੇ ਅਨੁਮਾਨ ਮੁਤਾਬਕ ਇਸ ਗਰਮੀ ‘ਚ ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਮੰਗ 16000 ਮੈਗਾਵਾਟ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰ ਜਾਵੇਗੀ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਲੋਡ ਵੀ ਵਧੇਗਾ। ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਮੌਜੂਦਾ ਬਿਜਲੀ ਸਿਸਟਮ ਇੰਨਾ ਲੋਡ ਝੱਲਣ ਦੀ ਹਾਲਤ ‘ਚ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਬਿਜਲੀ ਕੱਟਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ।
ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ 300 ਯੂਨਿਟ ਮੁਫਤ ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਦੀ ਚੋਰੀ ਵੀ ਵਧ ਗਈ ਹੈ। ਮੁਫ਼ਤ ਬਿਜਲੀ ਲੈਣ ਲਈ ਇੱਕੋ ਘਰ ‘ਚ ਦੋ ਕੁਨੈਕਸ਼ਨ ਲਏ ਹਨ। ਖਪਤਕਾਰ ਆਪਣੇ ਦੋ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੇ ਬਿਜਲੀ ਬਿੱਲ ਨੂੰ 600 ਯੂਨਿਟ ਤੋਂ ਘੱਟ ਰੱਖਣ ਲਈ ਮੀਟਰ ਰੀਡਿੰਗ ਘਟਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਕਈ ਮਾਮਲਿਆਂ ‘ਚ ਪਾਵਰਕਾਮ ਨਾਲ ਠੇਕੇ ’ਤੇ ਰੱਖੇ ਮੀਟਰ ਰੀਡਰਾਂ ਦੀ ਮਿਲੀਭੁਗਤ ਵੀ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਹੈ। ਕੁਝ ਪੈਸਿਆਂ ਦੇ ਲਾਲਚ ‘ਚ ਮੀਟਰ ਰੀਡਰ ਇਹ ਕੰਮ ਕਰਵਾ ਕੇ ਪਾਵਰਕਾਮ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰ ਨਾਲ ਧੋਖਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਪਾਵਰਕਾਮ ਨੇ 2023-24 ‘ਚ ਕਰੀਬ 45 ਮੀਟਰ ਰੀਡਰਾਂ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਕਾਰਵਾਈ ਵੀ ਕੀਤੀ ਸੀ।
ਹਾਲਾਂਕਿ ਪਾਵਰਕਾਮ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ ‘ਤੇ ਚੈਕਿੰਗ ਮੁਹਿੰਮ ਚਲਾ ਕੇ ਬਿਜਲੀ ਚੋਰਾਂ ਨੂੰ ਫੜ ਕੇ ਜ਼ੁਰਮਾਨੇ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਬਿਜਲੀ ਚੋਰੀ ਸਰਹੱਦੀ ਇਲਾਕਿਆਂ ‘ਚ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਤਰਨਤਾਰਨ ਸਰਕਲ ਦੇ ਭਿੱਖੀਵਿੰਡ ਅਤੇ ਪੱਟੀ ਡਵੀਜ਼ਨ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਵਿਚ ਸਭ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਪੱਛਮੀ ਜ਼ੋਨ ਵਿਚ ਬਠਿੰਡਾ, ਫ਼ਿਰੋਜ਼ਪੁਰ, ਸ੍ਰੀ ਮੁਕਤਸਰ ਸਾਹਿਬ ਸਰਕਲਾਂ ‘ਚ ਬਿਜਲੀ ਚੋਰੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ। ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ 17 ਫੀਡਰ ਅਜਿਹੇ ਵੀ ਹਨ ਜਿਥੇ 50 ਤੋਂ 60 ਫੀਸਦੀ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਸਾਲ 2023-24 ਵਿਚ 50 ਫੀਸਦੀ ਘਾਟੇ ਵਾਲੇ ਫੀਡਰਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 362 ਤੋਂ ਵਧ ਕੇ 414 ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਪਾਵਰਕਾਮ ਦੇ ਬਾਰਡਰ ਅਤੇ ਵੈਸਟ ਜ਼ੋਨ ਵਿਚ 158 ਫੀਡਰ ਅਜਿਹੇ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਲਾਈਨ ਲਾਸ 60 ਫੀਸਦੀ ਤੋਂ ਵੱਧ ਗਿਆ ਹੈ।
ਬੈਕਅੱਪ ਯੋਜਨਾ ਦੀ ਘਾਟ ਕਾਰਨ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ
ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਟਸ ਵੈਲਫੇਅਰ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਐਂਡ ਸੁਸਾਇਟੀਜ਼ (ਮੈਗਾ) ਦੀ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਮੁਖੀ ਰਾਜਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਵਿਭਾਗ ਹਰ ਗਰਮੀ ‘ਚ ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਕਿੱਲਤ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਲਈ ਕੋਈ ਤਿਆਰੀ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ। ਕੋਈ ਬੈਕਅਪ ਪਲਾਨ ਨਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਅਕਸਰ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਕਿੱਲਤ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਪਿਛਲੀਆਂ ਗਰਮੀਆਂ ਵਿਚ ਮੀਂਹ ਅਤੇ ਹਨੇਰੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕਾਫੀ ਦਿੱਕਤਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ ਸੀ। ਗਰਮੀਆਂ ਵਿਚ ਅਕਸਰ ਅਜਿਹੇ ਹਾਲਾਤ ਪੈਦਾ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਕਈ ਵਾਰ ਪੂਰਾ ਦਿਨ ਬਿਜਲੀ ਸਪਲਾਈ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ।
