ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ 26 ਨਵੰਬਰ 2008 ਨੂੰ ਅੱਤਵਾਦੀ ਹਮਲਾ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਦੀ ਅੱਜ 13ਵੀਂ ਬਰਸੀ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਭਿਆਨਕ ਅੱਤਵਾਦੀ ਹਮਲਾ ਕਿਹਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਗਲਤ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨੇ 160 ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਜਾਣੋ ਉਸ ਦਿਨ ਮੁੰਬਈ ‘ਚ ਕੀ ਹੋਇਆ ਸੀ…
ਮੁੰਬਈ | 26 ਨਵੰਬਰ 2008 ਦੀ ਸ਼ਾਮ ਤੱਕ ਮੁੰਬਈ ‘ਚ ਆਮ ਵਾਂਗ ਹਲਚਲ ਸੀ। ਲੋਕ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ‘ਚ ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ, ਕੁਝ ਮਰੀਨ ਡਰਾਈਵ ‘ਤੇ ਆਮ ਵਾਂਗ ਸਮੁੰਦਰ ਤੋਂ ਆਉਂਦੀ ਠੰਡੀ ਹਵਾ ਦਾ ਆਨੰਦ ਲੈ ਰਹੇ ਸਨ ਪਰ ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਰਾਤ ਵਧਦੀ ਗਈ, ਉਵੇਂ-ਉਵੇਂ ਹੀ ਮੁੰਬਈ ਦੀਆਂ ਸੜਕਾਂ ‘ਤੇ ਚੀਕ-ਚਿਹਾੜਾ ਵਧਦਾ ਗਿਆ।
ਉਸ ਦਿਨ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਆਏ ਜੈਸ਼-ਏ-ਮੁਹੰਮਦ ਦੇ 10 ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨੇ ਬੰਬ ਧਮਾਕਿਆਂ ਅਤੇ ਗੋਲੀਬਾਰੀ ਨਾਲ ਮੁੰਬਈ ਨੂੰ ਹਿਲਾ ਕੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਅੱਤਵਾਦੀ ਹਮਲੇ ਨੂੰ 13 ਸਾਲ ਬੀਤ ਚੁੱਕੇ ਹਨ ਪਰ ਇਹ ਭਾਰਤੀ ਇਤਿਹਾਸ ਦਾ ਉਹ ਕਾਲਾ ਦਿਨ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਕੋਈ ਚਾਹ ਕੇ ਵੀ ਭੁੱਲ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ। ਅੱਤਵਾਦੀ ਹਮਲੇ ‘ਚ 160 ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਨ ਤੇ 300 ਤੋਂ ਵੱਧ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋ ਗਏ ਸਨ।
ਅੱਤਵਾਦੀ ਕਰਾਚੀ ਤੋਂ ਸਮੁੰਦਰ ਰਾਹੀਂ ਮੁੰਬਈ ਆਏ ਸਨ
ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਤਿੰਨ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਯਾਨੀ 23 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਇਹ ਅੱਤਵਾਦੀ ਕਰਾਚੀ ਤੋਂ ਸਮੁੰਦਰੀ ਰਸਤੇ ਕਿਸ਼ਤੀ ਰਾਹੀਂ ਮੁੰਬਈ ਪਹੁੰਚੇ ਸਨ। ਜਿਸ ਕਿਸ਼ਤੀ ਰਾਹੀਂ ਅੱਤਵਾਦੀ ਆਏ ਸਨ, ਉਹ ਵੀ ਭਾਰਤੀ ਸੀ ਤੇ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨੇ ਉਸ ‘ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਵਾਰ ਚਾਰ ਭਾਰਤੀਆਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਰਾਤ ਕਰੀਬ 8 ਵਜੇ ਅੱਤਵਾਦੀ ਕੋਲਾਬਾ ਨੇੜੇ ਕਫ਼ ਪਰੇਡ ਦੇ ਮੱਛੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ‘ਤੇ ਉਤਰੇ।
ਇੱਥੋਂ ਉਹ ਚਾਰ ਗਰੁੱਪਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡੇ ਗਏ ਅਤੇ ਟੈਕਸੀ ਲੈ ਕੇ ਆਪੋ-ਆਪਣੇ ਟਿਕਾਣਿਆਂ ਵੱਲ ਚੱਲ ਪਏ। ਦੱਸਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਇਹ ਅੱਤਵਾਦੀ ਮੱਛੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ‘ਚ ਉਤਰੇ ਤਾਂ ਉਥੇ ਮੌਜੂਦ ਮਛੇਰਿਆਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਸ਼ੱਕ ਹੋਇਆ। ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਨੁਸਾਰ ਮਛੇਰੇ ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਸਥਾਨਕ ਪੁਲਿਸ ਕੋਲ ਵੀ ਪਹੁੰਚ ਗਏ ਸਨ ਪਰ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਇਸ ਵੱਲ ਬਹੁਤਾ ਧਿਆਨ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ।
ਸ਼ਿਵਾਜੀ ਰੇਲਵੇ ਟਰਮੀਨਲ ‘ਤੇ 9.30 ਵਜੇ ਗੋਲੀਬਾਰੀ
ਪੁਲਿਸ ਨੂੰ ਰਾਤ 9.30 ਵਜੇ ਛਤਰਪਤੀ ਸ਼ਿਵਾਜੀ ਰੇਲਵੇ ਟਰਮੀਨਲ ‘ਤੇ ਗੋਲੀਬਾਰੀ ਹੋਣ ਦਾ ਸਮਾਚਾਰ ਮਿਲਿਆ। ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਕਿ ਇੱਥੇ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਦੇ ਮੁੱਖ ਹਾਲ ਵਿੱਚ 2 ਹਮਲਾਵਰਾਂ ਨੇ ਅੰਨ੍ਹੇਵਾਹ ਗੋਲੀਆਂ ਚਲਾਈਆਂ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਹਮਲਾਵਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਮੁਹੰਮਦ ਅਜਮਲ ਕਸਾਬ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਫਾਂਸੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। 2 ਹਮਲਾਵਰਾਂ ਨੇ ਏ.ਕੇ. 47 ਰਾਈਫਲਾਂ ਨਾਲ 15 ਮਿੰਟ ਤੱਕ ਗੋਲੀਬਾਰੀ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ 52 ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਗਏ ਤੇ 100 ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋ ਗਏ।
ਮੁੰਬਈ ਦੀਆਂ ਕਈ ਮਸ਼ਹੂਰ ਥਾਵਾਂ ‘ਤੇ ਗੋਲੀਬਾਰੀ ਹੋਈ
ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਦੀ ਇਹ ਗੋਲੀਬਾਰੀ ਸਿਰਫ ਸ਼ਿਵਾਜੀ ਟਰਮੀਨਲ ਤੱਕ ਸੀਮਤ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਦੱਖਣੀ ਮੁੰਬਈ ਦਾ ਲਿਓਪੋਲਟ ਕੈਫੇ ਵੀ ਅੱਤਵਾਦੀ ਹਮਲੇ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਨ ਵਾਲੀਆਂ ਕੁਝ ਥਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ। ਮੁੰਬਈ ਦੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਰੈਸਟੋਰੈਂਟਾਂ ‘ਚੋਂ ਇਕ ਇਸ ਕੈਫੇ ‘ਚ ਗੋਲੀਬਾਰੀ ‘ਚ ਮਾਰੇ ਗਏ 10 ਲੋਕਾਂ ‘ਚ ਕਈ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। 1871 ਤੋਂ ਮਹਿਮਾਨਾਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਇਸ ਕੈਫੇ ਦੀਆਂ ਕੰਧਾਂ ਨੂੰ ਗੋਲੀਆਂ ਨੇ ਵਿੰਨ੍ਹ ਦਿੱਤਾ, ਹਮਲੇ ਦੇ ਨਿਸ਼ਾਨ ਪਿੱਛੇ ਰਹਿ ਗਏ।
ਵਿਲੇ ਪਾਰਲੇ ‘ਚ 10 ਵਜੇ 2 ਟੈਕਸੀਆਂ ਨੂੰ ਉਡਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ
ਰਾਤ 10.30 ਵਜੇ ਖ਼ਬਰ ਆਈ ਕਿ ਵਿਲੇ ਪਾਰਲੇ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਟੈਕਸੀ ਵਿੱਚ ਧਮਾਕਾ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਡਰਾਈਵਰ ਤੇ ਇੱਕ ਯਾਤਰੀ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਹੈ, ਇਸ ਤੋਂ ਕਰੀਬ 15-20 ਮਿੰਟ ਪਹਿਲਾਂ ਬੋਰੀਬੰਦਰ ਤੋਂ ਵੀ ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਇੱਕ ਧਮਾਕਾ ਹੋਣ ਦੀ ਸੂਚਨਾ ਮਿਲੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਟੈਕਸੀ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਮਿਲੀ ਸੀ। ਡਰਾਈਵਰ ਤੇ 2 ਸਵਾਰੀਆਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਹਮਲਿਆਂ ‘ਚ ਕਰੀਬ 15 ਜ਼ਖਮੀ ਹੋਏ ਹਨ।
ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਦੀ ਕਾਰਵਾਈ ਤਿੰਨ ਦਿਨ ਤੱਕ ਚੱਲੀ
ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਤੇ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਵਿਚਾਲੇ ਤਿੰਨ ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਮੁਕਾਬਲਾ ਚੱਲਿਆ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ ਧਮਾਕਾ ਹੋਇਆ, ਅੱਗ ਲੱਗ ਗਈ, ਗੋਲੀਆਂ ਚੱਲੀਆਂ ਤੇ ਬੰਧਕਾਂ ਦੀਆਂ ਉਮੀਦਾਂ ਟੁੱਟਦੀਆਂ ਰਹੀਆਂ। ਭਾਰਤ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਦੇ 1.25 ਅਰਬ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਤਾਜ, ਓਬਰਾਏ ਤੇ ਨਰੀਮਨ ਹਾਊਸ ‘ਤੇ ਟਿਕੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਸਨ।
ਹਮਲੇ ਦੇ ਸਮੇਂ ਤਾਜ ਵਿੱਚ ਕਈ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮਹਿਮਾਨ ਮੌਜੂਦ ਸਨ
ਜਿਸ ਦਿਨ ਤਾਜ ਹੋਟਲ ‘ਤੇ ਹਮਲਾ ਹੋਇਆ, ਉਸ ਦਿਨ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਵਪਾਰ ਸੰਘ ਦੀ ਸੰਸਦੀ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਕਈ ਮੈਂਬਰ ਹੋਟਲ ‘ਚ ਠਹਿਰੇ ਹੋਏ ਸਨ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ‘ਚੋਂ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਕੋਈ ਨੁਕਸਾਨ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚਿਆ। ਜਦੋਂ ਹਮਲੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਏ ਤਾਂ ਯੂਰਪੀਅਨ ਸੰਸਦ ਦੇ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਮੈਂਬਰ ਸੱਜਾਦ ਕਰੀਮ ਤਾਜ ਦੀ ਲਾਬੀ ਵਿੱਚ ਸਨ, ਜਰਮਨ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਏਰਿਕਾ ਮਾਨ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਲਈ ਲੁਕਣਾ ਪਿਆ।
NSG ਕਮਾਂਡੋ ਨਰੀਮਨ ਹਾਊਸ ‘ਚ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋ ਗਏ ਸਨ
ਘੰਟਿਆਂ ਦੀ ਲੜਾਈ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹਮਲਾਵਰਾਂ ਦਾ ਖਾਤਮਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਪਰ ਇੱਕ ਐੱਨਐੱਸਜੀ ਕਮਾਂਡੋ ਵੀ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋ ਗਿਆ। ਹਮਲਾਵਰਾਂ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਰੱਬੀ ਗੈਬਰੀਅਲ ਹੋਲਟਜ਼ਬਰਗ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ 6 ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੀ ਗਰਭਵਤੀ ਪਤਨੀ ਰਿਵਕਾਹ ਹੋਲਟਜ਼ਬਰਗ ਸਮੇਤ ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਨੂੰ ਉਥੋਂ ਕੁੱਲ 6 ਬੰਧਕਾਂ ਦੀਆਂ ਲਾਸ਼ਾਂ ਮਿਲੀਆਂ।
ਹਮਲੇ ‘ਚ 160 ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜਾਨ ਚਲੀ ਗਈ
29 ਨਵੰਬਰ ਦੀ ਸਵੇਰ ਤੱਕ 9 ਹਮਲਾਵਰ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਅਜਮਲ ਕਸਾਬ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਹਮਲਾਵਰ ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਹਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚ ਸੀ। ਸਥਿਤੀ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਾਬੂ ਹੇਠ ਸੀ ਪਰ 160 ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜਾਨ ਜਾ ਚੁੱਕੀ ਸੀ।
ਖਬਰਾਂ ਦੇ ਅਪਡੇਟ ਸਿੱਧਾ ਤੁਹਾਡੇ ਮੋਬਾਇਲ ‘ਤੇ
- ਪੂਰੇ ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ ਖਬਰਾਂ ਲਈ ਟੈਲੀਗ੍ਰਾਮ ਐਪ ਉਤੇ Punjabi Bulletin ਚੈਨਲ ਨਾਲ ਜੁੜੋ https://t.me/punjabibulletin
- ਪੰਜਾਬੀ ਬੁਲੇਟਿਨ ਦੇ ਵਟਸਐਪ ਗਰੁੱਪ ਨਾਲ ਜੁੜੋ
- ਜਲੰਧਰ ਦੀਆਂ ਖਬਰਾਂ ਮੰਗਵਾਉਣ ਲਈ ਟੈਲੀਗ੍ਰਾਮ ਐਪ ਉਤੇ Jalandhar Bulletin ਚੈਨਲ ਨਾਲ ਜੁੜੋ https://t.me/Jalandharbulletin
- ਜਲੰਧਰ ਬੁਲੇਟਿਨ ਦੇ ਵਟਸਐਪ ਗਰੁੱਪ ਨਾਲ ਜੁੜੋ
