ਹੈਲਥ ਡੈਸਕ | ਤੁਸੀਂ ਆਰਾਮ ਕਰਨ ਲਈ ਆਪਣੇ ਖਾਲੀ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਕੀ ਕਰਦੇ ਹੋ? ਲਾਈਟਾਂ ਬੰਦ ਕਰੋ ਅਤੇ ਟੀਵੀ ਦੇਖੋ ਜਾਂ ਮੋਬਾਈਲ ਸਕ੍ਰੀਨ ਰਾਹੀਂ ਸਕ੍ਰੋਲ ਕਰੋ ਪਰ ਇੱਕ ਮਿੰਟ ਉਡੀਕ ਕਰੋ। ਆਰਾਮ ਦੇ ਇਹ ਪਲ ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਲਈ ਖਤਰਨਾਕ ਸਾਬਤ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਹਨੇਰੇ ਵਿੱਚ ਟੀਵੀ ਜਾਂ ਮੋਬਾਈਲ ਦੀ ਨੀਲੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਸਿੱਧੀ ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾ ਕੇ ਤੁਹਾਡੀ ਨਜ਼ਰ ਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਲਈ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਮੈਕੁਲਰ ਡੀਜਨਰੇਸ਼ਨ ਵਰਗੀਆਂ ਗੰਭੀਰ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
ਇੱਕ ਵਾਰ ਮੈਕੁਲਾ ਖਰਾਬ ਹੋ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਦੀ ਮੁਰੰਮਤ ਕਰਨਾ ਲਗਭਗ ਅਸੰਭਵ ਹੈ ਭਾਵ ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਸਦਾ ਲਈ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਰਾਤ ਨੂੰ ਸਕ੍ਰੀਨ ਦੇਖਣ ਦੇ ਖ਼ਤਰੇ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਸਹੀ ਤਰੀਕੇ ਨੂੰ ਜਾਣਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
ਹਨੇਰੇ ਵਿੱਚ ਸਕਰੀਨ ਦੇਖ ਕੇ ਮੋਬਾਈਲ, ਲੈਪਟਾਪ ਜਾਂ ਟੀਵੀ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਸਿੱਧੀ ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਆ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਅੱਖ ਉਸ ਰੋਸ਼ਨੀ ‘ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਲੱਗਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਝਪਕਣ ਦੀ ਦਰ ਘੱਟ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇੱਕ ਆਮ ਇਨਸਾਨ ਪ੍ਰਤੀ ਮਿੰਟ 12 ਤੋਂ 14 ਵਾਰ ਝਪਕਦਾ ਹੈ ਪਰ ਲਗਾਤਾਰ ਸਕਰੀਨ ਦੇਖਣ ਨਾਲ ਇਹ ਦਰ ਘਟ ਕੇ 6 ਤੋਂ 7 ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਝਪਕਣ ਦੀ ਦਰ ਘਟਣਾ ਅੱਖਾਂ ਦੀਆਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਖੁਸ਼ਕੀ, ਜਲਣ, ਲਾਗ, ਮੈਕੁਲਰ ਡੀਜਨਰੇਸ਼ਨ।
ਸਕਰੀਨ ਲਾਈਟ ਰੈਟਿਨਾ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦੀ ਹੈ ਹਨੇਰੇ ਵਿੱਚ ਮੋਬਾਈਲ, ਲੈਪਟਾਪ ਜਾਂ ਟੀਵੀ ਤੋਂ ਨਿਕਲਣ ਵਾਲੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਅੱਖ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਰੈਟੀਨਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਇਹ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਢਿੱਲੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਰੈਟੀਨਾ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਧੁੰਦਲੀ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਸੌਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਤੇ ਜਾਗਣ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਫੋਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨਾ ਸਭ ਤੋਂ ਖਤਰਨਾਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਅੱਖਾਂ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਆਰਾਮ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਫੋਨ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਨਪੁੰਸਕਤਾ, ਤਣਾਅ ਅਤੇ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਦੀ ਐਕਸੀਟਰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੀ ਖੋਜ ਮੁਤਾਬਕ ਮੋਬਾਈਲ ਤੋਂ ਨਿਕਲਣ ਵਾਲੀਆਂ ਇਲੈਕਟ੍ਰੋਮੈਗਨੈਟਿਕ ਕਿਰਨਾਂ ਨਪੁੰਸਕਤਾ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਕਈ ਹੋਰ ਖੋਜਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਨੂੰ ਤਣਾਅ ਅਤੇ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਕਾਰਨ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।
ਦਿਨ ਵੇਲੇ ਜਾਂ ਰੋਸ਼ਨੀ ਵਿਚ ਸਾਡੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਫ਼ੋਨ ਦੀ ਸਕਰੀਨ ‘ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਧਿਆਨ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੀਆਂ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਅੱਖਾਂ ‘ਤੇ ਵੀ ਇਸ ਦਾ ਅਸਰ ਘੱਟ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਪਰ ਰਾਤ ਨੂੰ ਜਾਂ ਹਨੇਰੇ ਵਿਚ ਸਾਡੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਸਿੱਧੇ ਸਕਰੀਨ ਵੱਲ ਦੇਖਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਅੱਖਾਂ ‘ਤੇ ਅਸਰ ਘੱਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਉਹ ਉਪਾਅ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਅੱਖਾਂ ਨੂੰ ਬਚਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਹਨੇਰੇ ਵਿੱਚ ਜਿੰਨਾ ਹੋ ਸਕੇ ਸਕ੍ਰੀਨ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹੋ। 20-20 ਫਾਰਮੂਲੇ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰੋ, ਯਾਨੀ ਸਕ੍ਰੀਨ ਸਮੇਂ ਦੇ ਹਰ 20 ਮਿੰਟ ਬਾਅਦ 20-ਸਕਿੰਟ ਦਾ ਬ੍ਰੇਕ ਲਓ। ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਰਾਤ ਨੂੰ ਵੱਖਰੀ ਸਕ੍ਰੀਨ ‘ਤੇ ਸਮਾਂ ਬਿਤਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਕਮਰੇ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਨੂੰ ਚਾਲੂ ਰੱਖਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ। ਜੇਕਰ ਸਮੱਸਿਆ ਬਣੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਤੁਰੰਤ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਲਓ। ਰਾਤ ਨੂੰ ਫ਼ੋਨ ਚਲਾਉਂਦੇ ਸਮੇਂ ਨਾਈਟ ਮੋਡ ਚਾਲੂ ਕਰੋ। ਨੀਲੇ ਕੱਟ ਵਾਲੇ ਲੈਂਸ ਵਾਲੇ ਐਨਕਾਂ ਨੂੰ ਪਹਿਨਣਾ ਵੀ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਕ੍ਰੀਨ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਨੀਲੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਨੂੰ ਕਾਫੀ ਹੱਦ ਤੱਕ ਰੋਕਦਾ ਹੈ।