ਹੈਲਥ ਡੈਸਕ | ਸੁਪਰਬੱਗ ਇਹ ਨਾਮ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਸੁਣ ਕੇ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੀੜੇ-ਮਕੌੜਿਆਂ ਦੀ ਦੁਨੀਆ ‘ਚ ਕੋਈ ਅਜਿਹਾ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਖਲਨਾਇਕ ਹੈ, ਜੋ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 8 ਲੱਤਾਂ ਨਾਲ ਚੱਲਦਾ ਆਵੇਗਾ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਕੱਟਦੇ ਹੀ ਮੌਤ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ।
ਸੁਪਰਬੱਗ ਵੀ ਓਨਾ ਹੀ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹੈ ਪਰ ਇਸ ਦਾ ਸਬੰਧ ਕੀੜਿਆਂ ਦੀ ਦੁਨੀਆ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਕੀਟਾਣੂਆਂ ਦੀ ਦੁਨੀਆ ਨਾਲ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਇਕ ਬੈਕਟੀਰੀਆ, ਜਰਾਸੀਮ ਜਾਂ ਵਾਇਰਸ ਐਂਟੀਬਾਇਓਟਿਕਸ ਅਤੇ ਹੋਰ ਐਂਟੀਮਾਈਕਰੋਬਾਇਲ ਦਵਾਈਆਂ ਪ੍ਰਤੀ ਵਿਰੋਧ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਇਕ ਸੁਪਰਬੱਗ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਦਵਾਈਆਂ ਇਸ ‘ਤੇ ਅਸਰ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀਆਂ ਅਤੇ ਇਲਾਜ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਤੁਸੀਂ ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ‘ਚ ਮੱਛਰਾਂ ਦੇ ਸਬੰਧ ‘ਚ ਇਕ ਗੱਲ ਜ਼ਰੂਰ ਨੋਟ ਕੀਤੀ ਹੋਵੇਗੀ। ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਮੱਛਰ ਮਾਰਟਿਨ ਦੇ ਧੂੰਏਂ ਕਾਰਨ ਮਰਦੇ ਸਨ। ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਬੇਅਸਰ ਹੋ ਗਿਆ। ਫਿਰ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਧੂਪ ਸਟਿਕਸ ਅਤੇ ਤੇਜ਼ ਤਾਸ਼ ਆਏ, ਇਹ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਲਈ ਬਹੁਤ ਕਾਰਗਰ ਸਾਬਤ ਹੋਏ। ਬਾਅਦ ‘ਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਧੂੰਆਂ ਵੀ ਬੇਅਸਰ ਹੋ ਗਿਆ। ਦਰਅਸਲ ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਮੱਛਰਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧਕ ਸ਼ਕਤੀ ਕਈ ਗੁਣਾ ਵਧ ਗਈ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਹੋ ਗਏ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਧੂੰਏਂ ‘ਚ ਰਹਿਣਾ ਸਿਖ ਲਿਆ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਬੈਕਟੀਰੀਆ, ਜਰਾਸੀਮ ਅਤੇ ਵਾਇਰਸ ਵੀ ਦਵਾਈਆਂ ਨਾਲ ਲੜਨਾ ਸਿਖ ਗਏ ਹਨ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਬਣ ਗਏ ਹਨ। ਕਈ ਅਜਿਹੇ ਸੁਪਰਬੱਗ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ‘ਤੇ ਕੋਈ ਵੀ ਦਵਾਈ ਅਸਰ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀ। ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਵਾਧਾ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਸੁਪਰਬੱਗ ਕੀ ਹਨ?
ਸੁਪਰਬੱਗ ਮਾਈਕਰੋਬਾਇਲ ਸਟ੍ਰੇਨ ਹਨ। ਜਿਹੜੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੁਆਰਾ ਫੈਲਣ ਵਾਲੇ ਸੰਕਰਮਣ ਦੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਵਰਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਸਨ, ਹੁਣ ਉਹ ਦਵਾਈਆਂ ਪ੍ਰਤੀ ਰੋਧਕ ਬਣ ਗਈਆਂ ਹਨ।
ਡਾਕਟਰ ਨੇਹਾ ਕਰਨਾਨੀ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਹੁੰਦਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਆਮ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਇਲਾਜ ਕਰਨਾ ਵੀ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਦਵਾਈਆਂ ਦਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ‘ਤੇ ਕੋਈ ਅਸਰ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਰੋਗ ਨਿਯੰਤਰਣ ਅਤੇ ਰੋਕਥਾਮ ਕੇਂਦਰਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਇਹ ਸੁਪਰਬੱਗ ਹਰ ਸਾਲ ਅਮਰੀਕਾ ‘ਚ 28 ਲੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸੰਕਰਮਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 35,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰਦੇ ਹਨ। ਜੇ ਇਸ ਦਾ ਕੋਈ ਵੀ ਸਟ੍ਰੇਨ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਵਾਂਗ ਫੈਲਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਤਬਾਹੀ ਲਿਆ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਸੁਪਰਬੱਗ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਦੇ ਲੱਛਣ ਕੀ ਹਨ?
ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ‘ਚ ਸੁਪਰਬੱਗ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਦੇ ਕੋਈ ਲੱਛਣ ਨਹੀਂ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ। ਜੇਕਰ ਸਿਹਤਮੰਦ ਲੋਕ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਲੱਛਣ ਦੇ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਜਰਾਸੀਮ ਲੈ ਰਹੇ ਹਨ ਤਾਂ ਉਹ ਕਮਜ਼ੋਰ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧਕ ਸ਼ਕਤੀ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸੰਕਰਮਿਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਇਸ ਨੂੰ ਉਦਾਹਰਨ ਦੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਦੇਖੀਏ ਤਾਂ ਐਨ. ਗੋਨੋਰੀਆ (N. Gonorrhoeae) ਇਕ ਜਿਨਸੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਪ੍ਰਸਾਰਿਤ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਦਾ ਅਕਸਰ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਚਲਦਾ ਕਿਉਂਕਿ ਲੱਛਣ ਤੁਰੰਤ ਦਿਖਾਈ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਇਸ ਦਾ ਧਿਆਨ ਨਾ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਸੁਜਾਕ ਦਿਮਾਗੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਅਤੇ ਦਿਲ ਨੂੰ ਗੰਭੀਰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਬਾਂਝਪਨ ਅਤੇ ਐਕਟੋਪਿਕ ਗਰਭ ਅਵਸਥਾ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਐਕਟੋਪਿਕ ਗਰਭ ਅਵਸਥਾ ‘ਚ ਮੌਤ ਦਾ ਖਤਰਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤੱਕ ਐੱਨ. ਸੇਫਾਲੋਸਪੋਰਿਨ ਨਾਮਕ ਐਂਟੀਬਾਇਓਟਿਕ ਗੋਨੋਰੀਆ ਦੀ ਲਾਗ ਦਾ ਸੰਪੂਰਨ ਇਲਾਜ ਸੀ। ਹੁਣ ਇਸ ਵਿਰੁੱਧ ਵਿਰੋਧ ਪੈਦਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ ਕੋਈ ਫਾਇਦਾ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ।
ਸੁਪਰਬੱਗ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਦੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਇੱਕੋ ਜਿਹੇ ਲੱਛਣ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ। ਇਹ ਇਸ ਗੱਲ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸ ਕੀਟਾਣੂ ਨੇ ਲਾਗ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਾਇਆ ਹੈ।
ਇਸ ਦੇ ਲਛਣ ਬੁਖਾਰ, ਥਕਾਨ, ਪੇਟ ਖਰਾਬ, ਖਾਂਸੀ ਸਰੀਰ ‘ਚ ਦਰਦ ਹੁੰਦੇ ਹਨ